Bu bölümde sizlere koçluğa ilgi duyanlar ya da hayatının bir parçası yapmaya karar vermek isteyenlere ışık tutması açısından, koçluk almak isteyen bir bireyin araştırmalarında karşısına çıkan bilgilerden bahsedeceğim. Yani koçluk veren taraf açısından daha çok koçluk almak isteyen bir birey olarak süzgeçten geçirdiğim bilgilerin bir kaynakta görünür olmasını istedim. Bir koç ile ilerlemek istersem neleri ön plana almam gerektiğini ve bunun beklentilerimi ne denli karşılayacağını araştırırken düştüğüm derin bilgi denizinden kendi incilerimi sunacağım sizlere. Kimi inciler parlak, kimi inciler ise kararmış olabilir. Burada da sizlerden gelecek geri bildirimler oldukça faydalı olacaktır.
Öncelikle koçluk ile ilgili bir akreditasyon olması şart mıdır? Bu sorudan başlamalıyız. Burada kendime koyduğum ve doğruluğu tartışmaya açık bir tanımla yola çıkacağım. Koçluk bir ya da birkaç ekolün bir zihinde karışarak kendi harmanını üretmesi ve bu zihnin bir başka insanın kendi hayatına çapa atmasını sağlayabilmesidir. Körü körüne ben şu ekoldenim denildiğinde yarattığı etkiye nazaran esnek bir zihinde süzgeçten geçirilmiş ve farklı ekollerle de harmanlanmış durumsal yaklaşımlar bana daha çekici ve geliştirici geliyor.
Tescillenmiş ekollere sahip olmak, bu ekollerin gerektirdiği süreçleri tamamlayıp ispat edilebilir bir yol kat etmek, koçlukla ilgili yeterlilik seviyesinin üzerine çıkmak ve hatta bunu markalamak adına akredite olmak ve bir federasyonun takip ve denetimine girmek önemlidir. Daha önemli olan ise bu cemiyetin içerisindeki diğer paydaşlarla ne kadar etkileşime girdiğiniz ve tescillenmenin ardından atmış olduğunuz geliştirici adımlardır. Bulunduğu topluluğa katkı sunmaya devam edenlerin daha tercih edilir olduğunu ilave etmek gerekir.
Akreditasyon olmadan koçluk verilebilir mi? Doğru kaynak ve doğru bilgiyle kendini yetiştirmiş birçok akredite olmayan ve koçvâri yaklaşımlar sunan örnekleri görmemiz de mümkün. Her akredite olmuş koç iyidir demek çokta doğru olmayabilir. Sadece akredite olmak yeterli bir referans değilken akredite olup referanslarını da ön plana alarak tercih edeceğiniz bir koçla ilerlemek belki daha verimli olabilecektir. Bir de şu var: İnandığınız bir insan var ise ve koçluk verebilirlik konusunda yetkin görüyorsanız bu da tercih sebebi olabiliyor.
Hayatta bazen tıkanırız. Bazen kendimizle ilgili birçok bilgiye sahip olmadığımızı unuturuz. Bazı insanlar ise bu bilince hiç sahip olamadan öğretilen hayatı yaşayarak yoluna devam ederler. Hayat aynı zamanda bir insanın kendisini tanıma yolculuğudur der bazı kaynaklar. Elbette bir başına bu değildir fakat doğruluk payı yüksek tanımlardan biri olduğunu düşünürüm hep. Benim bakışımda hayat kendini bildiğin andan itibaren bir ölçme biçme sanatıdır. Bir merak giderilir ve yerine bir başkası gelir. Ne kadar doyumsuz bir yolculuk aslında. Çoğu insan için ise henüz doyamadan gelir geçer. Farkındalıklı insan ve farkındalığı yeterince oluşmamış insan arasındaki fark!
Nedir bu koçluk diye araştırdığımda en basit tanım çok hoşuma gitti: “Bireyin içindeki en iyiyi ortaya çıkarma süreci.”
Bir Koç ile İlerlersem ve Koçluk Desteği Alırsam Bu Bana Ne Sağlar?
- İç motivasyonu sağlar ve harekete geçmen konusunda tetikleyici olur.
- Var olan potansiyelini ortaya çıkarmana destek olur.
- Hedefine odaklanmanı destekler.
- Kendine inanmanı sağlayabilir ya da var olan inancını kendini harekete geçirecek seviyede güçlendirmeni sağlayabilir.
- Özgüveni arttırıcı etkisi vardır.
Ali Aktuğ ve Özlem Özcan Koçun varlığını aşağıdaki gibi özetlemişler:
- Koç, insanların kendini daha iyi anlamalarına, daha bilinçli olmalarına, daha bilinçli olmalarına ve daha zengin düşünmelerine yardım eden profesyonel kişidir.
- İnsanları bulundukları noktadan alıp daha ileri noktalara taşımak için onlara eşlik eder.
- Kişinin gerçekleştirmek istediği davranış değişikliklerini yapmasını destekler.
- Kişinin güçlü yanlarını öne çıkararak yaşamında daha etkili olmasına yardımcı olur.
- Kişinin geliştirmesi gereken ya da zayıf yönlerini ortaya çıkarır ve bunları güçlendirmesini, fark etmesini sağlar.
Koçluk desteği alırken şunları da unutmamak gerektiğini düşünüyorum:
Koç bir terapist değildir ve terapi bambaşka bir alandır.
Koç bir eğitmen değildir. Öğretmez.
Bir mentor değildir. Size bir kariyer planı ya da bir yol haritası sunmaz, tavsiyede bulunmaz.
Bir koç sizin özel yaşantınıza müdahale etmez.
Eğer ki ne istediğinizi bilmiyor ve bir şeyler yapmak isteğine sahipseniz, istediğinizi bilmenize rağmen nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız, istediğinizi biliyor ama cesaret edemiyorsanız, yaşamınızla ilgili daha fazlasını istiyorsanız bir koç ile ilerlemek size uygun olacaktır.
Başkalarının fikir ve görüşlerine kapalıysanız, bu durumunuz sürecinizin kapı kilidi görevini görecektir. Koçluk bir yetişkin – yetişkin yaklaşımıdır ve karşılıklı açık iletişimde olmak süreciniz için önemlidir.
Koçluk ile ilgili standardizasyonların sağlandığı ve koçluk ilkeleri belirleyen ulusal (Koçluk Platformu Derneği) ve uluslararası (ICF-International Coach Federation) organizasyonlar bulunmaktadır. Bazı ülkelerde koçluk resmi bir meslek değildir ve bu ilkeler adına henüz resmi yaptırımlar bulunmamaktadır. Türkiye’de ise 2015 yılında resmi gazetede resmi bir meslek olarak tanımlanmıştır. Esasen sahip olunan bir akreditasyon da çoğu ülkede henüz bir resmi koçluk mesleği belgesi sıfatında değildir. Ancak denetim mekanizması kuvvetli ve güvenilir bu organizasyonlar sayesinde ciddi oranlarda kabul görürlük sağlanabilmiştir.
ICF Etik Kuralları için buraya tıklayınız.